De zorgvolmacht : voor als het morgen niet meer lukt

18/08/22 Door de wet op het bewind hebben we de mogelijkheid om zelf een vertrouwenspersoon (bv. onze partner) volmacht te geven om ons vermogen te beheren wanneer wij dat zelf niet meer kunnen door ouderdom, dementie of een ongeval. Ook kunnen er bepaalde zorgaspecten geregeld worden via een zorgvolmacht.

Een zorgvolmacht is een specifieke volmacht waardoor één of meer personen bepaalde handelingen in uw plaats kunnen stellen, in principe vanaf het moment waarop u, door een fysieke of mentale beperking, zelf niet meer in staat bent om uw belangen van vermogensrechtelijke of niet-vermogensrechtelijke aard, behoorlijk waar te nemen.

Wilsonbekwame personen mogen geen juridische handelingen meer stellen. Zij worden door de wet beschermd. Als er géén geregistreerde zorgvolmacht werd opgemaakt, zal het de vrederechter zijn die beschermingsmaatregelen zal nemen en een bewindvoerder zal aanduiden. Een zorgvolmacht primeert evenwel op deze gerechtelijke bescherming.

De buitengerechtelijke bescherming onder de vorm van een zorgvolmacht laat u toe om zelf te anticiperen en autonoom te gaan regelen wie uw belangen mag behartigen en hoe dat moet gebeuren. U vermijdt op die manier misschien dat de vrederechter een onafhankelijke persoon buiten uw familie (bijv. een advocaat) aanduidt als bewindvoerder. Door een zorgvolmacht op te stellen, kan bijvoorbeeld uw partner uw vermogen beheren, zonder dat verantwoording moet worden afgelegd aan iemand buiten de familie.

Hoewel een zorgvolmacht ook via een onderhandse akte kan worden opgesteld, kiest u best voor een notariële zorgvolmacht. Omdat voor bepaalde rechtshandelingen (bijv. de verkoop van vastgoed) de tussenkomst van een notaris noodzakelijk is, moet ook de zorgvolmacht die zo’n verkoop toestaat notarieel worden opgesteld. Een notariële zorgvolmacht zal ook steeds worden geregistreerd in het Centraal Register voor Lastgevingen (het CRL), wat een noodzakelijke voorwaarde is om uitwerking te hebben in geval van wilsonbekwaamheid. Een gewone bankvolmacht bijvoorbeeld vervalt wanneer de volmachtgever wilsonbekwaam wordt.

Met een zorgvolmacht kan u zelf kan beslissen welke handelingen uw gevolmachtigde mag stellen, bijvoorbeeld louter ‘daden van beheer’. Dat zijn handelingen die gericht zijn op het in stand houden van uw vermogen (bijvoorbeeld het verhuren van een onroerend goed). U kan ook bepalen dat ook ‘daden van beschikking’ mogen worden gesteld. In dat geval zal de gevolmachtigde bijvoorbeeld uw woning of een tweede verblijf kunnen verkopen.

Het opstellen van een zorgvolmacht is maatwerk en is méér dan een opsomming van de handelingen die de gevolmachtigde mag stellen. U kan bijvoorbeeld uw partner aanduiden als lasthebber, maar uw kinderen een opvolgend mandaat geven. Indien de kinderen als gevolmachtigden worden aangeduid, kan u bijvoorbeeld bepalen dat bepaalde verrichtingen kunnen gebeuren door elk kind afzonderlijk, maar dat zij samen moeten handelen vanaf een bepaald bedrag. Hoe duidelijker de zorgvolmacht, hoe minder kans op familieruzie.

Het is ook belangrijk dat duidelijk wordt gestipuleerd wanneer de lastgeving uitvoering krijgt. Zo kan bijvoorbeeld worden gestipuleerd dat de wilsonbekwaamheid zal moeten blijken uit een advies, opgesteld door twee onafhankelijke artsen en neergelegd op de griffie van het vredegerecht.

Een zorgvolmacht biedt ook mogelijkheden voor een vermogensplanning ‘in extremis’. Zo kan iemand een bijzondere volmacht geven aan zijn partner om bepaalde goederen te schenken aan zijn of haar kinderen. In dat geval moeten de voorwaarden en modaliteiten van de schenking, gestipuleerd worden in de zorgvolmacht. Zo kan bijvoorbeeld worden bepaald dat een schenking moet gebeuren met voorbehoud van vruchtgebruik en dat alle kinderen gelijk moeten behandeld worden, dat alle kinderen hetzelfde moeten krijgen op hetzelfde moment. Ook een schenking aan kleinkinderen kan mogelijk worden gemaakt.

De buitengerechtelijke bescherming werd uitgebreid tot de persoon. Daardoor kan bijvoorbeeld de opname in een woonzorgcentrum worden geregeld door de gevolmachtigde. Wilsverklaringen zoals een euthanasieverklaring of een verklaring inzake orgaandonatie vallen uiteraard buiten het toepassingsgebied van een zorgvolmacht.

Dit artikel werd geschreven door Thomas Weyts, expert fiscale & financiële planning bij www.helder.eu

Meer tips & tricks ?

Lees meer